باب: اتباع
النساء
الجنائز.
29. Kadınların Cenazeyi Takip Etmesi
حدثنا
قبيصة بن
عقبة: حدثنا
سفيان، عن
خالد، عن أم
الهذيل، عن أم
عطية رضي الله
عنها قالت: نهيما
عن اتباع
الجنائز، ولم
يعزم علينا.
[-1278-] Ümmü Atiyye r.anha şöyle demiştir: "Cenazeleri takip etmemiz
yasaklandı. Ancak bu konuda bize ısrarda bulunulmadı (şiddet
gösterilmedi)."
AÇIKLAMA: Zeyn İbnül-Müneyyir şöyle demiştir: Buhari
"Cenazeyi takip etmenin fazileti" konusu ile bu konu arasına başka
pek çok konular yerleştirmiştir. Bu, kadınlar ile erkekler arasında bu konuda
bir fark bulunduğunu hissettirmektedir. Bu konudaki fazilet kadınlar hakkında
sabit olmayıp erkeklere özgüdür. Çünkü yasak, yasaklanan şeyin haram veya
mekruh olmasını gerektirir. Faziletli olmak ise müstehap olmayı gerektirir. Bu
ikisi bir arada bulunamaz. Buhari ihtimal söz konusu bulunduğundan konu
başlığında kadınların cenazeyi takip etmelerinin hükmünü zikretmemiştir. Bu
yüzden alimler de bu konuda ihtilaf etmişlerdir. alimlerin bu ihtilafı,
kadınların cenazeyi takiplerinde bir mefsedet söz konusu olmaması hali ile
sınırlıdır. (Bir mefsedet söz konusu olduğunda bunun haram olduğunu, bütün
alimler kabul etmiştir).
"Bize ısrarda bulunulmadı (şiddet gösterilmedi)": Yani
diğer yasaklar konusunda olduğunun aksine, burada kuvvetli bir yasak
getirilmedi. Ümmü Atıyye bu sözü ile şunu kasdetmektedir: "Cenazeyi takip
etmemiz, haram kılınmadı, mekruh görüldü."
Kurtubi şöyle demiştir: Ümmü Atıyye'nin söylediğinden ilk anda
anlaşılan bunun tenzihen mekruh olmasıdır. İlim ehlinin çoğunluğu da bu
görüştedir.
Malik bunun caiz olduğu görüşüne meyletmiştir ki aynı zamanda
Medine halkının uygulaması da böyledir.
Bunun caiz olduğunu gösteren hususlardan biri de İbn Ebi
Şeybe'nin, Muhammed İbn Amr İbn Ata, onun da Ebu Hüreyre'den rivayet ettiği şu
hadistir: Resulullah (s.a.v.) bir cenazede idi. Ömer cenazeyi götürenler
arasında bir kadın görünce ona bağırmaya başladı. Bunun üzerine Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem Ömer'e "Onu bırak ey Ömer" buyurdu. Bu hadisi İbn
Mace ve Nesai de aynı yolla rivayet etmişlerdir. Hadisi rivayet ettikleri diğer
bir yol da Muhammed İbn Amr İbn Ata, Seleme İbnü'l-Ezrak ve Ebu Hüreyre'dir.
Hadisi rivayet edenler güvenilir kimselerdir.